Izvor: Politika

Bavarska nezavisnost – kaže se „podsticaj dalekosežnog osamostaljenja” koje bi, sukcesivno, vodilo otcepljenju od Nemačke – od juče je politička tema broj jedan u Minhenu i u Berlinu.

Vatru secesionizma, kako dnevnik „Velt” tituliše bavarsku inicijativu za (još) širom autonomijom, raspirio je Vilfrid Šarnagl, nezvanično – čuvar pečata bavarske posebnosti. U komentaru za nemački nedeljnik „Fokus” pozvao je, kaže sunarodnike, dakle Bavarce, na otcepljenje od Savezne Republike Nemačke.

Šarnagl, nacionalno politički savetnik Hrišćansko-socijalne unije, sestrinske stranke vladajućih demohrišćana Angele Merkel, i dugogodišnji „mentor” legendarnog bavarskog premijera Franca Jozefa Štrausa pojasnio je, eks katedra, kako bi njegov naum trebalo da bude realizovan. „Vreme je velikom narodnom referendumu (o otcepljenju)”, zaključio je i dodao: „Bavarci moraju očuvati svoje suvereno i demokratsko pravo na samoodlučivanje. Dužni su prema sebi, prema istoriji i prema potomcima, da povrate pravo na nacionalno opredeljenje – izgubljeno u stapanju s veštačkim, nametnutim strukturama savezne države.”

Ideja o otcepljenju ima duge senke. Bavarski istoričari se rado pozivaju na hiljadugodišnju tradiciju, a radikali među tamošnjim nacionalistima sanjare o „rekonstituciji” Velike Bavarske. U desetom i jedanaestom veku Bavarska je obuhvatala delove današnje Austrije na istoku i jugoistoku, sa izuzetkom vojvodstva Babenbergera, tada zvanog Marka Orijentalis ili Ostarihi. Uz Tirol, Salcburg, Štajersku i Korušku, Bavarci su upravljali Krajinom (današnja Slovenija) i Istrom. Severno su se u izvesnim periodima trinaestog veka prostirali do Brandenburga, a na zapadu su, uz Rajnu, dopirali do tadašnjih „regija” Holandije i Frizije…

Rekonstrukcija Velike Bavarske, naravno, nije predmet današnjih političkih, odnosno separatističkih težnji. Bavarci bi, po Šarnaglu, i ne samo po njemu, bili zadovoljni „malom ali nezavisnom” državnom tvorevinom. Današnja Bavarska, po površini najveća pokrajina, a po broju stanovnika druga po veličini pokrajina Nemačke raspolaže teritorijom od sedamdesetak hiljada kvadratnih kilometara i broji 12,5 miliona stanovnika – po Šarnaglu sasvim dovoljno za opstanak u ujedinjenoj Evropi, ili mimo nje. „Ako jedna Grčka opstaje u svojoj samostalnosti, ako sa 22 poslanika u Evropskom parlamentu zagovara sopstvene interese – zašto to ne bi mogla i Bavarska”, pita Šarnagl.

Politički Berlin primio je k znanju vest – kaže se da je reč o buđenju bavarske seceonističke svesti – sa podsmehom, ali i sa zabrinutošću, u isti mah.

Prema statističkim podacima iz 2010. godine, naime, 23 odsto Bavaraca otvoreno zagovara otcepljenje, dok su daljih 16 odsto stanovnika za „značajno proširenje” postojeće autonomije.

S druge strane, na pojavljivanje Šarnagla u javnosti gleda se kao na istup uticajnog predstavnika Fondacije „Hans Sajdel” – de fakto nacionalne akademije Bavarske. Pod plaštom građanske organizacije, ova fondacija predstavlja „fabriku” nacionalnih ideja Bavarske. Fondacija ima predstavništva u nizu evropskih zemalja i u SAD. To su, nezvanično, „diplomatske” kancelarije pokrajine u svetu.

„Ukoliko tema bavarskog osamostaljenja postane jedna od okosnica predstojećih pokrajinskih izbora – biće održani, po tradiciji, uporedo sa saveznim izborima 2013. godine – a težište neophodnosti otcepljenja bude povezano sa pitanjem zajedničke preraspodele sredstava u saveznom budžetu, broj birača sklonih separaciji bi mogao da značajno dobije na dinamici”, smatra Klaus Voverajt, gradonačelnik Berlina i jedan od čelnih stratega socijaldemokratskog izbornog štaba (i za Bavarsku).

Pitanje finansiranja zajedničkih, saveznih fondova, naime, decenijama podstiče bavarski secesionizam. Kao bogata agrarna pokrajina s razgranatom industrijom i najmanjim brojem nezaposlenih, Bavarska iz godine u godinu preti obustavom plaćanja u fondove iz kojih se, po radikalnim tumačenjima, finansiraju gubici nastali lošim gazdovanjem i preraspodelom u vidu donacija koje se dodeljuju „lenjim i nedisciplinovanim”.

Najzad, nameće se pitanje – polažu li Bavarci pravo na samoodcepljenje? Važeći nemački ustav ne pominje mogućnost secesije, ali je, takođe, ne zabranjuje. Po ustavu, međutim, koji je važio do ponovnog ujedinjenja dve Nemačke – član 23, tačka 2 – definisano je pravo na pristup saveznoj državi iz kojeg stručnjaci za ustavno pravo izvlače zaključak: „Po logici zakona, ako je dozvoljeno prisajedinjavanje, onda je opravdano i istupanje iz državnog saveza”.